Biblioteka Publiczna

Wszystkim miłośnikom książek dziecięcych i bibliotek kampania ,,Mała książka – wielki człowiek” jest z pewnością bardzo dobrze znana! Już od października na dzieci w wieku 4–6 lat czekać będą specjalne Wyprawki Czytelnicze. Pokochany przez Małych Czytelników i ich rodziców Krasnal w Krzywej Czapce powróci w tegorocznej edycji projektu do bibliotek, by swoimi opowieściami skraść serca kolejnego pokolenia przedszkolaków.

Wyprawka Czytelnicza

Autorem książki wchodzącej w skład Wyprawki jest znakomity twórca literatury dziecięcej Wojciech Widłak, który specjalnie dla uczestników kampanii „Mała książka – wielki człowiek” napisał Krasnala w Krzywej Czapce. To mądra i wzruszająca opowieść o bohaterach takich jak nasi Mali Czytelnicy – ciekawi świata, z mnóstwem pytań o sprawy najważniejsze – którzy zyskują niezwykłego towarzysza w swojej czytelniczej podróży.

Każda książka mieści w sobie cały świat. Ta o Krasnalu w krzywej czapce skrywa wiele zaklętych w opowieściach światów. Czego w niej nie ma! Jest uciekający czas, jest osiołek, który niósł na grzbiecie Króla, jest czarodziej i leśna biblioteka. A przede wszystkim jest wrażliwość autora, który – jak to on – w prostej formie zawarł wielką mądrość i głębokie treści. Oraz pochwałę wspólnego czytania. Bo mało co tak zbliża, jak przeżywanie razem zawartych w książkach opowieści. Te, które zapisał Wojciech Widłak wciągają, wzruszają i dają do myślenia. Sprawiają, że na nowo odkrywamy radość czytania – samodzielnie i z bliskimi.

Zofia Stanecka autorka książek dla dzieci

Opowieść o Krasnalu w Krzywej Czapce wzbogacają piękne ilustracje Aleksandry Krzanowskiej, które rozbudzą wyobraźnię każdego Małego Czytelnika. W Wyprawce znajdą coś dla siebie także rodzice – przygotowana dla nich broszura informacyjna przypomni o nieocenionej roli czytania w rozwoju ich dziecka oraz o rozmaitych korzyściach wynikających z częstego odwiedzania biblioteki.

Jak działa projekt?

Do tegorocznej edycji projektu zgłosiło się aż 6765 bibliotek publicznych z całej Polski. Każde dziecko w wieku przedszkolnym, które odwiedzi jedną z nich, otrzyma nieodpłatnie Wyprawkę Czytelniczą oraz Kartę Małego Czytelnika. Za każdą wizytę w bibliotece, zakończoną wypożyczeniem minimum jednej książki z księgozbioru dziecięcego, przedszkolak otrzyma naklejkę, a po zebraniu dziesięciu zostanie uhonorowany imiennym dyplomem potwierdzającym jego czytelnicze zainteresowania.

Dlaczego warto odwiedzać z dzieckiem bibliotekę?

• Dziecko może poznać ważne miejsce na mapie dzieciństwa – bibliotekę – i dzięki temu w pełni stać się uczestnikiem życia kulturalnego.
• Biblioteki oferują nie tylko bezpłatny dostęp do książek, ale też szeroką ofertę kulturalną, dzięki czemu zarówno dzieci, jak i rodzice mogą brać udział w rozmaitych zajęciach, warsztatach i wydarzeniach przygotowanych przez bibliotekarzy.
• Wizyty w bibliotece uczą dziecko samodzielności, dokonywania własnych wyborów i odpowiedzialności za wypożyczoną książkę.

Pamiętajcie, że miłość do czytania jest prezentem na całe życie!

***

Kampania „Mała książka – wielki człowiek” to projekt realizowany przez Instytut Książki ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

W dniu 27 października 2023 roku zostały zorganizowane drugie zajęcia edukacyjne dla dzieci z grupy przedszkolnej przy Szkole Podstawowej w Zagorzycach Dolnych z kultury mieszkańców Puszczy Sandomierskiej.

Przeprowadziły je Panie Dorota Paśniewska (Oddział dla Dzieci i Młodzieży – Biblioteka Publiczna w Sędziszowie Małopolskim) i Katarzyna Róg (Biblioteka Publiczna w Zagorzycach Dolnych) jako przedsięwzięcie po szkoleniu i warsztatach „Jestem stąd, czyli jak czerpać z tożsamości regionu”.

Dzieci mogły zobaczyć na mapce, że ziemia sędziszowska leżała na styku Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego. Zatem część naszej obecnej gminy zamieszkiwali Lasowiacy, a część Rzeszowiacy, którzy byli także pod innymi wpływami kulturowymi. Natomiast Zagorzyce były dużą wsią rozciągającą się po obu stronach rzeki Budzisz, która leżała kilka kilometrów na południe od Sędziszowa Małopolskiego.

Motywem przewodnim w drugiej folklorystycznej podróży stało się serce lasowiackie. Ozdabiano nim ściany, okna i meble wiejskich chat. Dziś ten motyw jest obecny w obrazach, ceramice czy różnych pamiątkach.

Dzieci miały okazję oglądnąć „na żywo” jak wyglądał strój lasowiacki, pięknie haftowany rajńtuch w motywy roślinne i regionalny strój „Zagorzanek” ze ślicznie ozdobioną kataną.

W życiu Lasowiaków bardzo ważną rolę odgrywała praca, która kończyła się zabawą. Panie bibliotekarki opowiedziały dzieciom o dawnym życiu ludzi, ich zajęciach, wytłumaczyły trudne i archaiczne słowa, które występowały w wyliczankach.

Po czym zaprosiły dzieci do udziału w staropolskich zabawach: ”Kosi, kosi łapki”, „Kółko graniaste”, „Konopne snopki”, „Ciuciubabka – jedzenie kiszonej kapusty”, „Mało nas do pieczenia chleba”, które przetrwały w podstawowych wersjach do dziś.

Szczególnie spodobała się im „Zgaduj – zgadula, w którym ręku złota kula”. Sprytnie chowały przedmiot w prawej lub lewej ręce, zmylając pozostałych uczestników.

Po zabawach ruchowych wysłuchały legendę „Serce lasowiackie” za pomocą teatrzyku Kamishibai, którą przedstawiła Pani Dorota.

Karty do niego zostały opracowane na podstawie książki „Cudowne lekarstwo i inne bajki ludowe. Podkarpacie”, wydanej przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi. Jest to książka z bajkami opowiedzianymi przez podkarpackie bajarki, literacko opracowanymi przez Joannę Papuzińską i przepięknie zilustrowaną przez Jolę Richter-Magnuszewską.

Legenda głosi, że córka kowala dała wykute z żelaza serce swojemu lubemu, który zaciągnął się na flis, by zarobić na ich wspólne życie. Niestety, podczas podróży utonął i dziewczynie pozostało po nim jedynie serduszko, które zostało wmurowane w kapliczkę. Do dzisiaj serce lasowiackie jest symbolem miłości i wierności.

Pani Katarzyna opowiedziała przedszkolakom regionalną historię o cudownym zagorzyckim dzwonku loretańskim i sygnaturce. Pan Wojciech Toton odbył pieszą pielgrzymkę do Rzymu, jako dar za ocielenie życia. Ufundował „Ochronkę” - drewniany dom  z kapliczką i salą dla wiejskich dzieci. A obraz Niepokalanego Serca Maryi i dzwonek który przyniósł z podróży, do dziś w świadomości mieszkańców Zagorzyc chronią ich przed burzą.

Panie prowadzące podzieliły się z uczestnikami zajęć swoją wiedzą na temat wycinanek, które oglądały w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej i stały się bardzo ważne w życiu Lasowiaków.

Cześć plastyczna zajęć zaczęła się od recytacji wiersza z dzieciństwa babci pani Katarzyny pt. „Nudzi się Aniołek”. Pięknie go zilustrowała wycinankami odpowiadającymi poszczególnym jego strofom.

A następnie dzieci uczyły się wykonywać wycinanki z białych serwetek. Każda z nich była inna i niepowtarzalna. A po naklejeniu ich na kolorowe kartki papieru powstały piękne ozdoby do powieszenia w swoich domach na wzór Lasowiaków.

Na zakończenie odwzorowywały przez kalkę lasowiackie hafty.

Zajęcia folklorystyczne bardzo im się spodobały, dostarczyły im sporą dawkę zabawy, wiedzy i rozrywki.

Galeria

„O tradycjach lasowiackich w bibliotece” to projekt Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie. Jego celem jest promocja kultury lasowiackiej i kształtowanie tożsamości regionalnej.

We wrześniu, ramach tego przedsięwzięcia, Panie Dorota Paśniewska (Oddział dla Dzieci i Młodzieży – Biblioteka Publiczna w Sędziszowie Małopolskim) i Katarzyna Róg (Biblioteka Publiczna w Zagorzycach Dolnych) wzięły udział w szkoleniu, połączonym z warsztatami pt.„Jestem stąd, czyli jak czerpać z tożsamości regionu”, które odbyły m.in. w Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej.

Na podstawie wiadomości i umiejętności tam zdobytych obie panie bibliotekarki zorganizowały dwa zajęcia dla przedszkolaków, które miały na celu zapoznanie ich z kulturą lasowiacką.

Pierwsze spotkanie z dziećmi odbyło się 25 października 2023 roku dla grupy „Słoneczka” z Językowego Przedszkola House Mouse w Sędziszowie Małopolskim.

Przedszkolaki poznały nazwy grup etnicznych, które kiedyś zamieszkiwały okolice Puszczy Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego. Miejscowości położone na północy naszej gminy, gdzie było dużo lasów, były lasowiackie. Natomiast te, które leżały w pobliżu traktu handlowego Rzeszów – Kraków, były bardziej rozwinięte i należały do Rzeszowiaków.

Panie Dorota i Katarzyna miały na sobie stroje ludowe, na podstawie których „Słoneczka” mogły zobaczyć poszczególne części garderoby Lasowiaków i Rzeszowiaków: koszule, spódnice, zapaski, kolorowe chusty i krajki zawiązywane w talii.

Spotkaniu towarzyszyła wystawka pt.” Życie codzienne i zabawy naszych pradziadków”. W jednej z książek mogły zobaczyć jak wyglądał strój codzienny Lasowiaków z Sędziszowa Małopolskiego.

Lasowiacy lubili się bawić. Wiele z tych zabaw przetrwało do dzisiaj. Pani Dorota pokazała im grę z kostkami, które zastąpiły popularne kiedyś kamyczki.

Przedszkolaki brały udział także w starodawnych zabawach: „Mało nas”, „Konopki”, „Koło młyńskie”, „Złota kula”, które sprawiły im dużo radości. Bawiły się w kółeczku i uczyły się wyliczanek z czasów dzieciństwa swoich pradziadków.

Następnie wysłuchały legendy przy pomocy teatrzyku Kamishibai. Karty do niego zostały opracowane na podstawie książki „Cudowne lekarstwo i inne bajki ludowe. Podkarpacie”.

Dowiedziały się o sile matczynego serca, które było zdolne do wielu poświęceń. Także do tego, by zakraść się do kościoła i zdobyć trzy ząbki obrusa z ołtarza. Dzieci odtworzyły tę scenę wczuwając się w postawę matki poprzez  wycinanie elementów obrusa, który przygotowała dla nich Pani Katarzyna.

Wstępem do zajęć z wycinanki lasowiackiej było wysłuchanie wiersza wraz z mini teatrzykiem:

„Nudzi się i płacze nasz aniołek mały

 Starszym się aniołkom naprzykrza dzień cały

Żeby mu zabawę jakąś wymyśliły

Święty Piotr usłyszał i tak napomina

Czy wy nie słyszycie, że płacze dziecina

 Dajcie mu nożyczki,

 niech sobie wycina”

Przedszkolaki pod kierunkiem pań bibliotekarek uczyły się tworzyć lasowiackie wycinanki, co dało im wiele frajdy i zadowolenia. Otrzymały na pamiątkę spotkania zakładkę z lasowiackimi wzorami do pokolorowania w domu.

Dzięki tak urozmaiconemu programowi czas upłynął dzieciom szybko na  nauce i zabawie z elementami bogatej kultury lasowiackiej.

Galeria

W dniu 5 października 2023 roku odbyło się spotkanie z Pawłem Gołuchem, autorem cyklu książek „Smocze kroniki” pisanych wierszem.

Smocze spotkania miały miejsce w Miejsko - Gminnym Ośrodku Kultury w Sędziszowie Małopolskim, oraz w filii Biblioteki Publicznej w Górze Ropczyckiej.

Na zaproszenie Biblioteki Publicznej, z autorem spotkały się dzieci z klas III Szkół Podstawowych nr 2 i nr 3 w Sędziszowie Małopolskim oraz kl. II - VI ze Szkoły Podstawowej w Górze Ropczyckiej. Łącznie w spotkaniu udział wzięło prawie 150 uczniów wraz z nauczycielami.

Autor opowiadał dzieciom o swoich książkach: o „Smoczym jaju”, „Smoczym kamieniu”, „Smoczym autorze”. Zachęcał do czytania książek i odwiedzania bibliotek. Zapoznał wszystkich z pierwszą książką recytując fragmenty „Smoczego jaja”, od której zaczyna się cykl jego rymowanych pozycji wydawniczych. Jest to ciekawa historia o przygodach Janka, który wyrusza z rodzinnej wioski, by rozprawić się ze smokiem … (ciąg dalszy w książce).

Arcyciekawe wydarzenie miało smoczą moc i energię. Pan Paweł opowiadał dzieciom o początkach swojej twórczości, o pierwszych wierszach, które napisał dla swoich synów na konkursy recytatorskie, a nawet nam je wyrecytował.

Dzieci poznały budowę wiersza, dowiedziały się dużo ciekawostek na temat rymu, sylab i budowy zwrotek, samodzielnie układały rymy oraz liczyły sylaby. Z zaskoczeniem okazywało się, że każdy wers ma tyle samo sylab i jest to zamierzony efekt autora. Dzięki temu cały wiersz staje się rytmiczny i można go ładnie wyrecytować a nawet zaśpiewać. Dzięki klaskaniu w dłonie można to było dokładnie zobrazować i usłyszeć melodyjność stosowaną głównie w wierszach dla dzieci.

Pan Paweł zaprezentował nam również teksty swoich piosenek, grał na gitarze i śpiewał, wiersze recytował używając przy tym śmiesznych rekwizytów. Rozbawiona dziecięca publiczność aktywnie uczestniczyła do ostatniej chwili spotkania.

Na zakończenie autor rozdał zakładki promujące cykl „Smocze kroniki” a chętne dzieci mogły zakupić egzemplarze książek z autografem i imienną dedykacją autora.

Bardzo dziękujemy Panu Pawłowi Gołuchowi za zabawne, pełne interesujących wiadomości spotkanie i wszystkim jego uczestnikom za czynny udział w tym wydarzeniu. 

Autor prowadzi stronę internetową https://pawelrymuje.pl/ , na której zamieszcza gry i łamigłówki dla dzieci, którą warto odwiedzić. Zawiera treści odpowiednie dla odbiorcy dziecięcego i jest przygotowana z pasją i zaangażowaniem w wychowanie młodych czytelników.

Galeria 

Biblioteka i czytelnicy czekają z niecierpliwością na Pana kolejne książki.