Biblioteka Publiczna

W 1948 roku Powiatowa Biblioteka Publiczna w Dębicy, która wtedy swoim zasięgiem obejmowała teren Sędziszowa Młp., razem ze Szkolnym Inspektoratem przystąpiła do organizowania pierwszych punktów bibliotecznych. Zostały one utworzone między innymi w Ropczycach, Sędziszowie Młp. i w Wiercanach. Były to pierwsze placówki kulturalno – oświatowe. Posiadały one jednak jedną wadę - że książki były wtedy udostępniane czytelnikom tylko za odpłatą. Wynikało to z konieczności posiadania zabezpieczenia finansowego przekazywanych przez Powiatową Bibliotekę z Dębicy książek.

Rok później punkt ten został przekształcony w Miejską Bibliotekę Publiczną, która swoją siedzibę miała w małym – jednoizbowym pomieszczeniu bez okien, światło dawały tylko drzwi, które były częściowo oszklone. Znajdowało się ono na parterze, a jego powierzchnia wynosiła tylko 20 m², która już pod koniec 1949 roku zagospodarowana była przez 830 książek, które zostały przekazane Miejskiej Bibliotece Publicznej przez Powiatową Bibliotekę Publiczną w Dębicy.

W kolejnym roku obok Miejskiej Biblioteki Publicznej powstała również Gminna Biblioteka Publiczna w Sędziszowie Młp., której głównym zadaniem było organizowanie punktów bibliotecznych na terenach wiejskich i przysiółkach w pobliżu miasta.

Pięć lat później tj. w 1952 roku przyszły kolejne zmiany, które wywołane były nowym podziałem administracyjnym. Gminne Biblioteki Publiczne otrzymały wtedy nazwę Gromadzkich Bibliotek Publicznych i nowe lokale. Gminna Biblioteka Publiczna w Sędziszowie Młp. została przeniesiona do siedziby Gromadzkiej Rady Narodowej w Wolicy Ługowej i otrzymała nazwę Gromadzkiej Biblioteki Publicznej w Wolicy Ługowej, jednak już po roku doszło do kolejnej zmiany lokalu. Tym razem było to bardzo korzystne przeniesienie, gdyż teraz Biblioteka mieściła się w centrum miasta i każdy mieszkaniec miał do niej łatwy dostęp. Otrzymała nowe miano, mianowicie Miejska Biblioteka Publiczna i mieściła się ona w jednoizbowym pomieszczeniu w Ratuszu, w centrum rynku.

Kolejna zmiana lokalu miała miejsce w  roku 1959 biblioteka nasza dostała lokal o powierzchni 68 m², który mieścił się na parterze Powiatowego Domu Kultury – obecnie Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury. Było to mniej dogodne miejsce dla czytelników z przedmieścia Sędziszowa Młp., gdyż znajdowało się poza centrum miasta, dlatego na wniosek ówczesnego kierownika Miejskiej Biblioteki Publicznej, utworzony został punkt biblioteczny na przedmieściu miasta, którego zadaniem było ułatwianie czytelnikom dostępu do książek.

Pod koniec 1962 roku Miejska Biblioteka zostaje przeniesiona do większego pomieszczenia w Powiatowym Domu Kultury, które znajdowało się na piętrze. Otrzymała wtedy trzy izbowe pomieszczenia o łącznej powierzchni wynoszącej 73 m² , które zajmowała do maja 2006 roku.

 

Miejska Biblioteka Publiczna w Sędziszowie Młp. stała się w 1974 roku Miejską i Gminna Biblioteką Publiczną i już w roku 1975 udało się jej otworzyć Filię nr 1, która  otrzymała lokal w Pawilonie Usługowym Spółdzielni Mieszkaniowej. Było to jednoizbowe pomieszczenie o powierzchni 71 m². Filia wraz z nowym pomieszczeniem otrzymała nowe, piękne wyposażenie niezbędne do sprawnego jej funkcjonowania, dodatkowo otrzymała również 150 nowych woluminów. Lokalizacja była bardzo dobra, gdyż mieściła się w coraz szybciej rozwijającym się Osiedlu Młodych w Sędziszowie Młp. Sprzyjało to pracy Biblioteki, ponieważ czytelnicy mieli wtedy łatwy dostęp do niej. Rok ten był bardzo bogaty dla Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej w Sędziszowie Młp., gdyż prócz Filii nr 1, został otworzony również Oddział dla Dzieci w otrzymanym przez Bibliotekę nowym pomieszczeniu, o powierzchni 48 m². Oddział ten został przystosowany typowo do obsługi „małego” czytelnika. Były to wygodne dla dzieci stoliki i krzesełka, oraz niskie regały, które pozwalały „małemu” czytelnikowi w sposób dogodny korzystać z książek. Bibliotekarki zadbały również o kolorowy, barwny wystrój pomieszczenia, którego zadaniem było zachęcanie dzieci do częstego odwiedzania Biblioteki. Dodatkowym plusem tej lokalizacji było to, iż mieściła się ona obok Biblioteki dla dorosłych, co przyczyniło się do tego, że dużo czytelników tej Biblioteki zapisało swoje dzieci do Oddziału.

Duży sukces Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Sędziszowie Młp. odniosła w roku 1977, kiedy to otrzymała tytuł „Wzorowej Biblioteki Województwa Rzeszowskiego”. Posiadała dodatkowo 6 Filii, mianowicie: na Osiedlu Młodych, w Borku Wielkim, Czarnej Sędziszowskiej, w Wolicy Ługowej, Klęczanach i w Zagorzycach.

Kolejne lata upłynęły Bibliotece na organizowaniu odczytów, spotkań z literatami, na przykład z Andrzejem Tchórzowskim, Andrzejem Przypkowskim. Przygotowała ona wiele wystaw i wieczorów literackich, wspólnie ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym zorganizowała spotkanie z Marszałkiem Sejmu Stanisławem Gucwą i wieczornicę poświęconą obchodom Święta Ludowego.

Koniec lat 80-tych przyniósł nadzieję na otworzenie dodatkowych 2 filli w Krzywej i Górze Ropczyckiej, dlatego też rozpoczął się czas gromadzenia księgozbioru dla mających powstać placówek. Biblioteka zrobiła się ciemnym, ciasnym pomieszczeniem, co wynikała z tego, iż z roku na rok zwiększał się księgozbiór, przybywało regałów, które przysłoniły okna. Czytelnicy byli niezadowoleni brakiem przestrzeni. Sytuację tę zmieniło otworzenie Filii w Górze Ropczyckiej, do której zostało przeniesione część księgozbioru, prócz tego w Górze Ropczyckiej powstał magazyn rezerwy, do którego zostały przekazane książki mniej „chodliwe”. Grono czytelników Biblioteki coraz bardziej się zwiększało, rosły również wypożyczenia, czytelnicy chętnie angażowali się w życie Biblioteki. Prężnie uczestniczyli w konkursach i spotkaniach przez nią organizowanych.

Rok 1989 wprowadził do bibliotek publicznych w całym kraju duże zmiany. Zastała wtedy wyznaczona cenzura, która zachęcała do badań nad dokonaniami bibliotek w okresie PRL, stąd też pracownicy Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej w Sędziszowie Młp. postanowili zorganizować jeszcze jeden punkt biblioteczny w miejscowym szpitalu, i tak co tydzień pracownicy Biblioteki chodzili z książkami do szpitala. Było to trochę uciążliwe i wiele książek w tym okresie Biblioteka utraciła.

Początek lat 90-tych był czasem zmian obejmujących swym zasięgiem nie tylko Bibliotekę, ale również jej Filie. Zmiany te były zapoczątkowane przemianowaniem Filli nr 1 na Oddział do Dzieci i Młodzieży – który został przeniesiony z Powiatowego Domu Kultury. Filia ta została przeniesiona do większego lokalu, bardziej wygodnego dla młodych czytelników. Oddział dla Dzieci zajmował trzy pomieszczenia o powierzchni około 100 m² . Pierwsze pomieszczenie zostało zaadaptowane na czytelnię dla dzieci, która była wyposażona już w zasobny księgozbiór podręczny, drugie pomieszczenie przeznaczone było dla książek dla tych najmłodszych czytelników, a w ostatnim- trzecim pomieszczeniu znajdowały się książki przeznaczone dla młodzieży oraz katalogi i lektury przeznaczone dla wszystkich klas. W miejsce Oddziału natomiast została przeniesiona czytelnia Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej, w związku, z czym Biblioteka stała się przestrzennym miejscem. Również Filia w Górze Ropczyckiej zmieniła lokal. Została przeniesiona do ładniejszego, nowszego pomieszczenia, które należało do Urzędu Gminy.

Zmiany na gorsze przyszły dla Biblioteki w roku 1993. Filia w Będziemyślu musiała się przenieść do znacznie mniejszego niż dotychczas lokalu, również Oddział dla Dzieci z powodu trudności finansowych z pięknego, przejrzystego lokalu musiał się przenieść do „suteryn” Szkoły Podstawowej nr 3, mieszczącej się również na osiedlu młodych.

Kolejna znaczna zmiana miała miejsce dziesięć lat temu, kiedy to w ramach oszczędności Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Sędziszowie Młp. wraz ze swoimi Filiami została połączona z Powiatowym Domem Kultury, który zmienił nazwę na Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, a Biblioteka stała się Biblioteką Publiczną. W wyniku tego połączenia Oddział dla Dzieci po raz kolejny został przeniesiony do budynku Domu Kultury, (mieścił się tam do maja 2006 r.) do pomieszczenia, w którym była czytelnia, która teraz wróciła do pomieszczeń wypożyczalni Biblioteki. Jednym słowem zmiany te spowodowały powrót do roku 1988, kiedy w Bibliotece było ciemno i ciasno. Czytelnia ograniczona była regałami, znajdowało się w niej miejsce tylko dla 5 czytelników, również warunki w Oddziale dla Dzieci nie były lepsze, był tylko jeden stolik służący do korzystania z prasy i księgozbioru podręcznego na miejscu. Większość wspaniałego wyposażenia Oddziału dla Dzieci została w „spadku” Szkole Podstawowej nr 3, co wynikało z braku miejsca w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury (w takich warunkach funkcjonowała Biblioteka Publiczna wraz z Oddziałem dla Dzieci do maja 2006 roku).

Sytuacja ta wynikała z przekazania bibliotek publicznych samorządom, co ujawniło ich merytoryczne nieprzygotowanie zwłaszcza w pierwszych latach, do prowadzenia bibliotek. Główną przyczyną był brak zrozumienia przez władze samorządowe roli bibliotek, która często przez nich rozumiana była według stereotypów ukształtowanych jeszcze w PRL. Utrzymanie bibliotek było kosztowne, na które wciąż brakowało – jak stale podkreślano – środków finansowych. Dlatego właśnie zaczęto łączyć biblioteki z Domami Kultury, likwidować punkty biblioteczne oraz niektóre filie, tak jak w przypadku Biblioteki Publicznej w Sędziszowie Młp. zostały zlikwidowane wszystkie punkty biblioteczne i 2 Filie: Filia nr 1 oraz Filia w Kawęczynie.

Po tych tak licznych i często zachodzących zmianach Biblioteka Publiczna zaczyna stabilizować swoją sytuację. Zajęła się prowadzeniem działalności kulturalnej poprzez organizowanie wystaw, konkursów dla czytelników. Z powodu podkreślanych cały czas problemów finansowych Biblioteka z roku na rok organizowała coraz mniej wieczorków literackich, aż praktycznie całkowicie zaprzestała ich organizowania, gdyż przez kilka lat nie miała środków finansowych nawet na to, by zakupić nowe pozycje książkowe. Wtedy okazało się jak dużo ma wspaniałych czytelników, którzy w tym bardzo ciężkim okresie dla Biblioteki w postaci darów przekazywali książki, z własnych biblioteczek domowych.

Dopiero od 7 lat Biblioteka może pochwalić się tym, że regularnie, co roku dokonuje zakupu nowości wydawniczych, co w głównej mierze związane jest z zapobiegliwością jej kierownika, który zajmuje się realizacją projektu „Promocja czytelnictwa” – organizowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, również w pewnym stopniu Biblioteka uzyskuje środki na zakup książek z Urzędu Miasta i Gminy – Sędziszów Młp., które są wykazane co roku w preliminarzu budżetu Miejsko – Gminnego Ośrodka Kultury w Sędziszowie Młp.

W roku 2005 w styczniu udało się Bibliotece Publicznej dostać z Ministerstwa Nauki i Informatyzacji, z programu operacyjnego „IKONA” trzy komputery z dostępem do Internetu, które mają służyć czytelni internetowej, która powstała w tym właśnie roku. Jednocześnie pogorszyły się już i tak ciężkie warunki lokalowe, gdyż trzeba było wygospodarować w i tak już ciasnym pomieszczeniu, miejsce na stanowiska komputerowe, ale już w maju 2006 roku Biblioteka Publiczna rozpoczęła prace związane z przeniesieniem się do nowego lokalu – razem z Oddziałem dla Dzieci. Niestety lokal ten nie mieści się już w centrum, dostęp do niego jest znacznie ograniczony, bardzo dużo czytelników z miasta, z przedmieścia zrezygnowało z wypożyczania książek. Można powiedzieć, że lokal ten jest dla wypożyczalni dużo lepszy, zyskała ona na powierzchni, czytelnia również ma teraz znacznie więcej miejsca niż przedtem, ma ona przygotowanych osiem miejsc dla czytelników chcących skorzystać z księgozbioru podręcznego, czy dla przeglądających prasę. Zyskała również osobne, ładne pomieszczenie czytelnia internetowa.

Można powiedzieć, że tylko dla Oddziału dla Dzieci nie jest to dobra zamiana. On jako jedyny stracił na powierzchni, jest tu jeszcze ciaśniej niż było w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury, także książki z księgozbioru podręcznego musiały został przeniesione do ogólnej czytelni. Mimo to nadal jest bardzo ciasno, nie ma możliwości skorzystania przez dzieci z krzesełka, czy stołu, regały zasłaniają światło.

W roku 2009 nasza biblioteka przystąpiła do Programu Rozwoju Bibliotek. Jest to program mający na celu przygotowanie bibliotekarzy i bibliotekarki do prowadzenia placówek w nowoczesny sposób, organizowania ciekawych i oczekiwanych przez mieszkańców wydarzeń, zdobywanie dodatkowych pozabudżetowych funduszy na działalność, promowania swojej placówki i gminy. W ramach tego programu dostarczony został do biblioteki i jej filii nowoczesny sprzęt multimedialny, przekazany nieodpłatnie przez firmę Microsoft Corporation. Ze sprzętu tego mogą skorzystać również nieodpłatnie wszyscy czytelnicy biblioteki.